MOETEN

Zojuist op Facebook ‘moest‘ ik weer eens zo nodig mijn mening geven over het ‘moeten‘ in de Nederlandse taal. En daarmee doel ik niet op: 1) Achtergebleven spoor 2) Afdruk  5) Egyptische koningin 6) Godin van het egyptische thebe 7) Huidstreep 8) Indruk of merk 9) Instulping 10) Indruksel 11) Indeuk 12) Indruk 13) Kneep 14) Kenteken 15) Kenmerk 16) Litteken 17) Merk of indruk 18) Moeten 19) Muziektermen 20) Muziekinstrument 21) Muziekinstrumenten 22) Nage, maar bedoel ik 3) Dwang 4) Dwangmatig indruk.

Dat begrip moeten wordt ons met de paplepel ingegoten. We moeten toch echt ons bordje leegeten. We moeten naar school. We moeten onze ouders gehoorzamen (ik ben nog van een andere generatie!). We moeten doorstuderen. We moeten werken. We moeten presteren anders zijn we ‘niemand’ en wie wil dat nou?

Ik doe, tot op zekere hoogte, hetzelfde met mijn zoon. Hij moet naar school (dat is ook gewoon bij wet verplicht),  hij moet van ons respectvol met mensen omgaan en hij moet af en toe meehelpen in het huishouden. Maar ik probeer hem vanaf zijn geboorte al ook zijn vrije wil te laten ontwikkelen. Hij moet niet op een vast tijdstip naar bed, vanaf dat hij een baby was had hij zijn eigen en gelukkig gezonde ritme. Hij heeft over het algemeen nooit zijn bord moeten leegeten, en raar maar waar, hij eet zowat alles en ook veel gezond voedsel. Als hij straks zijn middelbare school heeft afgerond, zullen wij hem aanraden om door te studeren, om daarmee zijn kansen op een onafhankelijk bestaan te vergroten. Hij heeft er ook de hersens voor en beschikt bovendien over een wijsheid die weinig kinderlijk genoemd mag worden. Maar ik zal hem nooit dwingen omdat het moet. Omdat hij anders geen gezicht zou hebben in de samenleving.

Bij mij thuis zijn we opgevoed met moeten. Ook omdat onze ouders niet beter wisten en hetzelfde van hen werd verwacht. Maar het moeten zit zo in ons taalgebruik vastgeroest dat we het ook regelmatig voor vrijwillige situatie gebruiken. Ik moet naar een feestje. Huh? Hoezo, is dat een plicht dan? Ik moet een vriendin bellen. Ik moet een lezing voorbereiden over een thema dat ik interessant vind. Mijn oudste zus heeft het zich helemaal afgeleerd, het woord moeten verbannen uit haar woordenboek en gebruikt nu altijd het werkwoord mogen. Ik mag weer naar mijn werk, en ik hou van mijn werk. Ik mag een lezing geven, en ben daar best trots op. Ik mag naar een feestje, en ben vereerd te zijn uitgenodigd. En hoewel ik het knap vind dat zij zich zo positief kan uiten over het leven, valt het mij nog steeds wel op dat ze het woord moeten vermijdt. Het zit er echt met dikke klei ingebakken in ons dagelijkse taalgebruik.

Ik moet iets met mijn fotografie doen. Ik moet mijn blogs publiceren of een boek schrijven. Waarom eigenlijk? Wie wil ik iets bewijzen, behalve mijzelf? Herhaaldelijk denk ik over publiceren (in andere media dan alleen Facebook of Twitter), mijn foto’s tentoonstellen (vaker dan die 1x per 2 jaar) of uiteindelijk zelfs een boek schrijven. Maar de praktijk wijst uit dat ik uiteindelijk toch altijd mijn vrijheid en geestelijke rust preveleer boven geld verdienen of maatschappelijk succes. My loss?